Jeśli oceniamy grzyby pod kątem przydatności do spożycia, to wszystkie dzielimy na dwie grupy: nadające się i nie nadające się do spożycia. Z kolei każda z tych grup obejmuje dwa podgatunki, w zależności od stopnia „jadalności” zawartych w niej grzybów. Odpowiednie grzyby mogą być jadalne lub warunkowo jadalne, a grzyby bezużyteczne mogą być niejadalne lub trujące. Należy pamiętać, że mogą wystąpić rozbieżności w klasyfikacji. Na przykład na terytorium Rosji prawdziwy grzyb mleczny jest uważany za warunkowo jadalny, ale w Europie Zachodniej należy do kategorii niejadalnych grzybów. Dzieje się też odwrotnie. Boczniaki, barwny parasol czy chrząszcze gnojowe, nasi ludzie nie biorą pod uwagę grzybów, Europejczycy chętnie je zbierają, a nawet odwołują się do przysmaków. Ogólnie wiele zależy od kultury i tradycji. Rozważmy bardziej szczegółowo każdą kategorię grzybów.
Grzyby jadalne to takie, które nie zawierają absolutnie żadnych szkodliwych lub nieprzyjemnych w smaku substancji. Grzyby te mają charakterystyczny „grzybowy” aromat i są jadalne nawet na surowo.
Grzyby warunkowo jadalne charakteryzują się niezbyt przyjemnym zapachem i zawierają szkodliwe lub gorzkie substancje. Można je spożywać dopiero po wstępnej obróbce (na przykład gotowane lub namoczone), a także w postaci suszonej lub solonej. Każdy rodzaj grzyba ma swoją sprawdzoną technologię przetwarzania. Na przykład gorzka rusula lub smardze wymagają gotowania przez 3-5 minut. Grzyby z czarnego mleka, valui lub volushki należy gotować trochę dłużej - 10-15 minut. Grzyby te dobrze nadają się również do solenia, tylko wcześniej muszą być trzymane przez dwa dni w słonej wodzie. Ale linie gotuje się dwukrotnie: najpierw przez 5-10 minut, następnie wodę zmienia się i pozostawia na kuchence na kolejne 15-20 minut. I nawet tak staranna obróbka nie gwarantuje stuprocentowej nieszkodliwości linii.
Niejadalne obejmują przedstawicieli królestwa grzybów, które mają bardzo nieprzyjemny smak i zapach oraz zawierają szkodliwe substancje. Takich grzybów nie można przekształcić w jadalne w wyniku jakiejkolwiek obróbki. Dlatego nie są przygotowywane jako samodzielne danie, a jedynie czasami używane jako przyprawa.
I wreszcie trujące grzyby. Jak sama nazwa wskazuje, grzyby te zawierają toksyczne substancje, które stanowią zagrożenie dla zdrowia, a nawet życia ludzkiego. W zależności od tego, jak dokładnie trujące grzyby działają na organizm, dzieli się je na trzy typy. Pierwsza grupa to grzyby z tzw. Akcją lokalną. Należą do nich fałszywy płaszcz przeciwdeszczowy, gorzka Russula, czerwona pieczarka, tygrys ryadovka i wiosenny agarics miodowy (niedogotowany). Takie grzyby trafiają do układu pokarmowego w ciągu 15-60 minut po spożyciu. Objawy trwają od dwóch dni do tygodnia, w zależności od indywidualnych cech organizmu. Ofiary śmiertelne są rzadkie, ale nie wykluczone, zwłaszcza u osób o słabej odporności.
Druga grupa obejmuje grzyby, które wpływają na centralny układ nerwowy, powodując w nim różne zaburzenia (aż do halucynacji i omdleń). Może również wystąpić ciężka niestrawność. Pierwsze objawy pojawiają się zwykle w odstępie od pół godziny do dwóch godzin. Grzyby z drugiej grupy obejmują wymiotny Russula, gebeloma, entoloma, niektóre ryadovki i fibryle, a także powszechnie znane muchomory.
Trzecia grupa grzybów trujących jest najbardziej niebezpieczna i podstępna. Rozpoczynają destrukcyjny plazmotoksyczny wpływ na organizm natychmiast po spożyciu. Ale przez dzień lub dwa nie ma żadnych alarmów. Osoba może nawet nie podejrzewać, że się otruł, a toksyny grzybów już zabijają komórki wątroby i (czasami) nerki. Około jedna trzecia tych zatruć kończy się śmiercią. Trzecia grupa grzybów obejmuje muchomor wiosenny i muchomor śmierdzący, krwistoczerwoną pajęczynę, blady muchomor, szwy i prawie wszystkie zraziki.